Hồng xiêm tên gọi của một loại trái cây quen thuộc với hương vị thơm ngơn và lượng chất dinh dưỡng dồi dào. Không chỉ có phần quả mà lá, thân hay hoa của cây hồng xiêm cũng được dân gian sử dụng để chửa nhiều loại bệnh như tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa, dùng để cầm máu, chữa sâu răng và giải quyết những vấn đề liên quan đến hệ bài tiết.

Thông tin chung
Được biết đến với cái tên phiên âm đầy dễ thương “sa-pô-chê”. Cây hồng xiêm đã xuất hiện ngày một rộng rãi sau mỗi bữa ăn của người Việt. Được dùng để tráng miếng, làm nước ép uống giải khát mùa hè. Vậy liệu bạn có biết nguồn gốc thực sự của loại quả này? Chúng bắt nguồn từ đâu và những tác dụng không ngờ mà chúng có khả năng mang lại đối với sức khỏe con người.
Xuất xứ
Cây hồng xiêm có nguồn gốc từ vùng Yucatan, được trồng nhiều ở khu vực Nam Mexico, Bắc Belize và Đông-Bắc Guatamala. Có nhiều vùng sở hữu những nông trại lên đến 100 triệu cây. Sau này, loại quả này đã được nhập khẩu đến nhiều nước ở khu vực Bắc Mỹ. Sau đó được nhân rộng trên khắp các dải đất của Nam Mỹ, Đông Indies và Florida (Hoa Kỳ).
Vào những năm 1802 cây đã đưa sang Philippines và sau đó bắt đầu có mặt ở những vùng nhiệt đới của Châu Ấ. Cây được trồng nhiều ở vùng ven biển của Ấn Độ với những đồn điền rộng lớn hàng trăm hecta. Tại Mexico người dân còn dành hẳn 400 hecta để xây dựng nên đế chế riêng của Sa-pô-chê chủ yếu cho việc lấy nhựa chicle.

Ở những nước Đông nam Á, Thái Lan là nơi sở hữu nhiều nhất loại cây. Sau này Sapoche đã du nhập đến Việt Nam và được gọi bằng cái tên thân mật, mỹ miều hơn – cây hồng xiêm.
Đặc điểm sinh thái
Cây hồng xiêm là loại cây thân mộc, có tốc độ sinh trường chậm, thuộc dòng cây lâu năm. Khi sinh sống ở vùng nhiệt đới, cây có thể cao trong khoảng 30 – 40cm, tuy nhiên với những cây dạng ghép thì thấp chỉ khoảng chừng 20cm.
Cây có khả năng chịu được gió mạnh, thân phân thành nhiều canh. Vỏ cây có chứa một loại chất nhựa là chicle, được khai thác để sử dụng trong khá nhiều ngành coog nghiệp. Mặt là khá dày, dài từ 7.5 đến 15cm rộng khoảng 3.5 đến 3.5cm. lá mọc so le, hình thuốc trái xoan hay dạng hình trức. Mặt trên lá có màu xanh lục, mặt dưới nhạt hơn.

Khi có quả mọng hình trứng, với đường kính từ 4 đến 8cm, vỏ mòng màu nâu. Phần thịt phía trong có màu thay đổi từ vàng nhạt đến nâu đất, khi chín có mùi thơm và vị ngọt khá ngon.
Cây hồng xiêm là loại cây có khả năng sinh trưởng tốt trong điều kiện nhiệt đới. Cây trường thành có khả năng chịu nhiệt từ 16 đến 28 độ F. Cây non sẽ chết khi nhiệt độ rơi xuống dưới 30 độ F.
Hiện nay tại Việt Nam, cây được phân thành nhiều chúng và có mặt ở rất nhiều nơi như Hồng xiêm Xuân Đình – Hà Nội, hồng xiêm Cần Thơ với dạng quả to, hơi thuôn dài.
Ý nghĩa với con người
Hồng xiêm xuất hiện khá nhiều trên những mâm ngũ quả ngày Tết của người dân miề Bắc Việt Nam. Nó mang một ý nghĩa sâu sắc để dâng cúng lên tổ tiên thể hiện lòng hiếu thảo và ước mong gia đình quanh năm luôn sung túc, sống hòa thuận, êm ấm và có một cuộc sống dịu ngọt như hương vị của hồng xiêm.

Cây còn được ứng dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp thực thẩm, nguyên liệu để sản xuất kẹo cao su. Những chiết xuất từ hạt cây hồng xiêm dùng để chế biến tinh dầu dùng cho tóc để làm tóc mềm mượt và giảm gãy rụng đáng kể. Nhiều quốc gia trên thế giới sử dụng quả hồng xiêm để chuyên trị bệnh tiêu chảy, kiệt kỳ. Quả và lá non của cây được sử dụng để cấm mày, đắp lên các vết thương cho mèo cắn nhằm giảm sưng tiêu viêm.
Lợi ích của hoa trong đời sống
Lợi ích của cây hồng xiêm đã được khoa học chứng mình bằng rất nhiều số liệu khác nhau để chỉ ra hàm lượng chất dinh dưỡng giàu có đi kèm là những dưỡng chất, vitamin tương tự như nhiều vị thuốc Đông Y có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh.
Đầu tiên phải kể đển tác dụng như một một dạng nước uống giúp bổ sung năng lượng tức thì cho cơ thể. Nhờ hàm luogwj glucose dồi dao, khi ăn hồng xiêm cơ thể sẽ ngay lập tức được cung cấp một lượng đường cần thiết. Đó là ly do vì sao bác sĩ rất khuyến khích phụ nữ có thai, vận động viên và trẻ em đang trong giai đoạn phát triển sử dụng loại trái cây này. Ăn nhiều hồng xiêm trong thời kỳ mang thai còn giúp chị em tránh được cảm giác buồn nôn, chóng mặt.

Thứ hai là tác dụng trong việc điều trị táo bón, tiêu chảy. Nhờ lượng chất xơ giàu có khoảng 5.6g/100g, loại quả này có khả năng giảm nguy cơ táo bón đồng thời còn hỗ trợ các tế bào ruột già và tăng khả năng chống lại nguy cơ gây nhiễm trùng. Vì thế đây được xem là phương thuốc chữa nhuận tràng rất hiệu quả. Bên cạnh đó, hồng xiêm còn chưa một lượng tannin và polyphenoic có tác dụng cực kỳ hiệu quả trong việc giải quyết những vấn đề liên quan đến đường tiêu hóa. Có tác dụng loại bỏ chất thải, làm sạch dà dạy và điều chỉnh lại quá trình trao đổi chất.

Ngoài ra, hồng xiêm còn có tác dụng chống trầm cảm, giúp xương chắc khỏe, tốt cho mắt và hỗ trợ trong việc điều trị bệnh ung thư.
Cách trồng cây hồng xiêm
Cây hồng xiêm hiện tại đang được trồng rất nhiều trên khắp lãnh thổ Việt Nam, trở thành nguồn thu nhập chính của rất nhiều hộ gia đình. Nhưng trên thực tế, liệu có dễ hay không để trồng được loại cây này.
Chuẩn bị dụng cụ và nguyên liệu trồng cây hồng xiêm
Nếu bạn chỉ muốn trồng một hai cây để ăn thì có thể tận dungbao xi măng, chậu, khay, thùng xốp có sẵn trong nhà hoặc mảnh đất trống trong vườn để trồng cây hồng xiêm. Nếu bạn trồng trong chậu thì đừng quên đục lỗ để thoát nước. Kích thước của chậu tối thiểu 30x35cm.

Về đất trồng, bạn có thể sử dụng nhiều loại đất khác nhau. Tuy nhiên hồng xiêm sẽ tăng trường tốt nhất trên những loại đất trồng thịt nhẹ, dễ thoát nước, tơi xốp và giàu chất dinh dưỡng. Bạn có thể mua sẵn đất ở những cửa hàng cây trồng, những loại đất được trộn với phân bò, vỏ trấu, than bùn hay mùn hữu cơ. Tuyệt đối không được trồng cây với những loại phân tươi tránh gây ra mầm bệnh và có thể làm chết cây non.
Cây hồng xiêm có thể trồng bằng hạt hoặc theo dạng chiết cành. Người trồng thường ưu tiên lựa chọn phương pháp chiết cành để nhanh thu hoạch hơn.
● Chiết cành
Đầu tiên dùng dao sắc khoanh bỏ vỏ thân cành một đoạn khoảng 5cm, sau đó cạo sạch lớp vỏ đến tận gỗ, phơi từ 5 đến 7 ngày sau bọc bầu chiết lại. Trong quá trình bọc bầu bạn có thể sử dụng các chất kích thích sinh trường như NAA hoặc IBA để tăng cường ra rễ.
Bầu chiết nên sử dụng phân chuồng đã hoai mục trộn với bùn đất dưới áo, cuốn thành hình quả trám có đường kính từ 6 đến 8cm, sử dụng túi nilon buộc kín hai đầu và tưới nước cho ẩm. Quan sát bầu chiết hằng ngày, đến khi rễ ra dày đặc và có màu nây vàng thì cắt xuống, bỏ lớp vỏ nilon và dùng rơm bện bùn ao quấn thay thế. Đặt bầu chiết trong nơi râm mát, tươi nước hằng ngày để đến khi 1 tháng để bộ rẽ phát triển hoàn chỉnh sau đó mới mang đi trồng để tăng tỷ lệ sống cho cây.

● Gieo hạt
Bạn có thể mua hạt ở những cửa hàng cây trồng, loại hạt chất lượng cao để tăng tỷ lệ nảy mầm. Đầu tiên, khi mua về mang sẽ trồng trong một túi ni lông chứa đất đã được trộn với phân hữu cơ để hoai mục, tưới nước cho ẩm, hạt được để ở những nơi có ánh sáng vừa phải. Thường hạt sẽ nảy mầm sau từ 2 đến 3 tuần. Đến khi có lá mầm thì bạn sẽ sử dụng phân vô cơ pha với nước để tưới tiêu cho cây 3 lần 1 tháng. Đến khi cây phát triển với bộ rễ hoàn thiện thì mới mang ra ngoài đất hoặc vào chậu để trồng.
Một số thông tin khác
Thời gian đầu mới trồng bạn cần thường xuyên tưới nước cho cây. Sau đó có thể dãn cách thời gian ra 2 đến 3 lần mỗi tuần. Cây hồng xiêm sẽ cho từ 4 đến 5 đợt quả mỗi năm vì vậy sau mỗi đợt thu hoạch trái khoảng 30 ngày bạn nên bón thêm phân hữu cơ, phân vô cơ vào đầu hoặc cuối mùa mưa.

Thường xuyên làm cỏ, vun đất cho cây 2, 3 lần mỗi nam. Cây hồng xiêm cũng cần được phun thuốc trừ sâu để ngăn ngừa dịch bệnh. Trong đó nhiều căn bệnh thường gặp nhất là ruồi hại quả, sâu tiện vỏ.
Cây hồng xiêm là một trong những món quà tuyệt với nhất của thiên nhiên. Vừa dễ trồng, dễ chăm sóc lại chứa rất nhiều những thành phần dinh dưỡng đáng giá hỗ trợ cho sức khỏe của con người. Hiện nay, cây hồng xiêm cũng đã đóng góp một phần lớn vào ngành nông nghiệp quốc gia, trở thành nguồn thu nhập chính của rất nhiều hộ gia đình.
Hãy là người đầu tiên nhận xét “Cây Hồng Xiêm”